İnsanlık tarihi boyunca her çağın, tarihin kendisine has gerilimleri ve sorunları oldu. Hakikaten bu ölçüt yalnızca vakit dilimine bağlı kalmadı. Her coğrafyanın, ülkenin, toplumun, sınıfın, cinsiyetin, muhakkak yaş aralıklarının kesinlikle yalnızca kendisine ilişkin ya da ortak çeşitli meseleleri var. Beşerler olarak, kimi vakit rekabetten, kimi vakit imkansızlıklardan, kimi vakit ise anlayamadığımız olaylardan kaynaklı sorunlar yaşarız.
17. yüzyılda tanımlanan ve günümüzde, çağdaş yaşantı içerisinde de sık sık söylem edilen bir kavram olan gerilim, yaşadığımız sorunlar sonucunda iç dünyamızda açığa çıkan ve dışavurumla başka çevrelere de yansıttığımız olumsuz hislerin ismi olarak karşımıza çıkıyor. Bilgilerin, tecrübelerin, hislerin kayıt altına alındığı hafızamız, gündelik ya da uzun müddetli yaşantımızda genel olarak olumlu ya da nötr tecrübelerimizden çok, gerilim yaşadığımız tecrübelerimizi karşımıza çıkarır. Bunun sebebini hiç merak ettiniz mi?
Bir ‘strest testi’ gerçekleştirildi:
Ruhr-Universität Bochum’da (RUB) bulunan araştırmacılar, bu durumun nedenlerini araştırdı. RUB Bilişsel Sinirbilim Enstitüsü’nden Anne Bierbrauer, Profesör Oliver Wolf ve Profesör Nikolai Axmacher tarafından yönetilen grup, Trier Toplumsal Gerilim Testi ismi verilen test ile gerilim anlarını tahlil ettiler. Araştırmacılar, bu testi kullanarak deneylerinde gerçek bir olayın bellek izini kaydetmeye çalıştılar. Test esnasında iştirakçiler, tamamı tarafsız bir tabir takınan ve rastgele bir olumlu geri bildirim vermeyen bir müracaat komitesi önünde konuşmalarını gerçekleştirerek iş görüşmesi simülasyonuna katıldılar. Bu durum, iştirakçilerde gerilimi önemli oranda tetikledi.
İş görüşmesi simülasyonu sırasında, müracaat komitesi birtakım günlük objeleri kullandı. Örneğin komite üyelerinden biri kahvesinden bir yudum aldı. Bir gün sonra araştırmacılar, beyin aktivitesini kaydederken objeleri her iki kümedeki iştirakçilere gösterdi. Gerilimli iştirakçiler objeleri denetim kümesinden daha uygun hatırladılar.
Araştırmacılar, testle birlikte amigdaladaki beyin aktivitesini incelediler. Elde edilen bilgilere nazaran gerilimli anlarla bağlantılanan kimi anların ve imgelerin izleri birbirlerie hayli emsal bir bellek izi bırakırken, denetim kümesinde yapılan gözlemlerde bu türlü bir duruma rastlanmadı. Yani aslında insan beyni, gerilimli anlara ilişkin manzaraları bir bakıma ‘özel ve güçlü’ bir halde kodluyor ve bağlıyor. Bu da başka manzaralardan ayrılan bu imajların daha kolay hatırlanmasını sağlıyor.
Araştırma takımı içerisinde bulunan Nikolai Axmacher araştırma sonucunda, komite üyelerinin görüşme esnasında gerilimi tetiklediklerini ve objeler ile gerilim tetikleyicileri ortasında hafıza için çok değerli olan bir ilişki bulunduğunu belirtti. Bir başka araştırmacı Oliver Wolf gerilimli tecrübelerin zihnimizde detaylı imgeleri bulunduğunu söylerken, Anne Bierbrauer ise gerilimli anıların birbirine çok benzediğini ve farklı anı temsillerinin daha güçlü anıların anahtarı olabildiği sözlerine yer verdi.